Chigwa Chakukumbukira

Chigwa chakumpoto chapangidwa ndi bungwe lalikulu la mitsinje itatu yayikulu, nammely — a Indus, GASA ndi Brahmaputra limodzi ndi abungwe awo. Chigwacho chimapangidwa ndi dothi lonse. Kutulutsa kwa Healaya kwa zaka mamiliyoni ambiri, amapanga chivundikiro chomveka ichi. Imafalikira pamalo a 7 lakh sq. Km. Chigwa cha pafupifupi 2400 km kutalika ndi 240 mpaka 320 km boot, ndi zida zamphamvu kwambiri. Ndi dothi lolemera lophatikizidwa ndi madzi okwanira madzi komanso nyengo yabwino imakhala gawo lopindulitsa ku India. Mitsinje yomwe ikubwera kuchokera kumapiri aku North akutenga nawo ntchito yochitira zinthu. M’munsi pa maphunziro, chifukwa chotsetsereka modekha, velocity wa mtsinje umachepa, zomwe zimapangitsa kupanga zilumba zamitsinje.

Kodi mumadziwa? Yeroli, mu Ruthmaputra yokwera, ndiye chilumba chachikulu kwambiri padziko lonse lapansi.

Mitsinje yomwe ili m’munsi mwa njira zawo zochepetsetsa m’mayendedwe ambiri chifukwa cha kuphedwa. Njirazi zimadziwika kuti zigamulo. Chigwa chakumpoto chimagawidwa magawo atatu. Mbali yaku Western yakumpoto imatchulidwa kuti zigwa za Punjab. Gawo lalikulu la mabodza achitsime ku Pakistan. Indis ndi mafumbu ake – a Jhe’mbu, a Chenabu, Ravi, Belum ndi Satioy amachokera ku Heamalaya. Gawo ili la chigwacho likuchitika ndi zigawenga.

Kodi mumadziwa ? ‘Dowabu’ limapangidwa ndi mawu awiri – ‘kodi’ kutanthauza ziwiri ndi ‘a AB’. Chofanana ‘cha Pundu’s’, chimapangidwanso mawu awiri – ‘punj’ kutanthauza zisanu ndi ‘AB’s.

Chigoba chikufalikira pakati pa mitsinje ya Ghagar ndi Teateta. Imafalikira ku North India, Haryana, Delhi, U.P. Chigwa chakumpoto chimafotokozedwa kuti ndi malo osalala osasintha pakupumula kwake. Sichowona. Madoko akulu awa ali ndi zinthu zosiyanasiyana zopatsa mphamvu. Malinga ndi kusiyanasiyana kwa zinthu zothandizira, zigwa zakumpoto zitha kugawidwa m’magawo anayi. Mitsinje, itatsika panjira yamapiri mapiri amasunga miyala mu lamba wopapatiza pafupifupi 8 mpaka 16 km I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n I9n Triwth Kumakhala kufupi ndi malo otsetsereka a Shiwalis. Amadziwika kuti Bhabar. Mitsinje yonse imazimiririka pa lamba wa Bhaber. Kummwera kwa lamba ili, mitsinje ndi mitsinje imayambanso ndikupanga malo onyowa, ndipo mitsinje ndi mitsinje imayambiranso ndikupanga odziwika, odziwika bwino ndi a Terai. Iyi inali dera lodzaza ndi nyama zamtchire. Nkhalango zapezedwa kuti zizipanga nyumba zaulimi ndikukhazikitsa osamukira ku Pakistan atagawa. Pezani Dudhwa National Park m’derali. Gawo lalikulu kwambiri la chigwa chakumpoto limapangidwa ndi atsogoleri achikulire. Imakhala pamwamba pa madzi osefukira a mitsinje ndipo imapereka mawonekedwe ofanana. Thi0s Gawo limadziwika kuti Bhangra. Nthaka yomwe ili kudera ili ili ndi ma dealscoves, omwe amadziwika kuti Kakumar. Watsopano, wofufuza madzi osefukira amatchedwa Khadar. Amapangidwanso pafupifupi chaka chilichonse komanso chonde, motero, ndizothandiza kuti azikhala obisala.

  Language: Chichewa

Language: Chichewa

Science, MCQs