Kwenzeka ntoni kwabasals eIndiya

Ukudityaniswa kwe-East I-India Port Port emva kokuba i-1760s ayizange ikhokele ekuthinteleni kwi-India, amashishini amaBritane Cotton awazange ahlukane kwaye ama-Indian amahle ayesele eYurophu. Ke inkampani inomdla wokwanda kwamaphepha angaphandle kwi-India.

Ngaphambi kokuseka amandla ezopolitiko kwi-Bengal kunye ne-carnatic kwi-1760s kwaye i-1770s, inkampani yase-East India yayikufumene kunzima ukuqinisekisa ukuba ubonelelo lweempahla uqhelekileyo. IsiFrentshi, isiDatshi, isiPhuthukezi kunye nabathengisi balapho bakhuphisana kwintengiso ukuze bakhusele ingubo ekhulayo. Ke umold kunye nabarhwebi babonelele banokuxoxa kwaye bazame ukuthengisa imveliso ukuze umntu othengileyo. Kwiileta zabo babuyela eLondon, amagosa enkampani ngokuqhubekayo ekhalaza ngobunzima bokubonelela kunye namaxabiso aphezulu.

Nangona kunjalo, nje ukuba inkampani yase-East Indise yamisela amandla ezopolitiko, inokuqinisekisa ilungelo lokurhweba. Iqhuba inkqubo yolawulo kunye nolawulo onokuthi ikhuphe ukhuphiswano, ukulawula iindleko, kunye nokuqinisekisa ukuba iimpahla rhoqo zekotoni kunye neempahla zesilika. Oku kwenze ngothotho lwamanyathelo.

 Okokuqala: Inkampani izamile ukuphelisa abathengisi abakhoyo kunye nabarhwebi ezinxulumene nokurhweba ilaphu, kwaye ziseka ulawulo oluthe ngqo kwi-Shob. Yanyulwa ngumkhonzi ohlawulelweyo obizwa ngokuba nguGomatali ukuba agale i-wealters, aqokelele izinto, aze ahlole umgangatho welaphu.

Okwesibini: Ithintele inkampani i-weavers ekujonganeni nabanye abathengi. Enye indlela yokwenza oku yayiyinkqubo yenkqubela phambili. Nje ukuba i-odolo ibekwe, abaluki banikwa imali mboleko ukuba bathenge izinto ezingafunekiyo ngemveliso yabo. Abo banokohlwayayo kwakufuneka banikele kwilaphu labo bavelisa kumkayi. Abakwazanga ukuyithatha kuye nawuphi na umrhwebi.

 Njengoko iimali mboleko zihamba ngaphakathi kunye nemfuno yeempawu ezintle ezandisiweyo, i-webalthers zazinenzondelelo, ngethemba lokufumana ngaphezulu. Uninzi lwabaluki lwalunemigangatho emincinci yomhlaba ababenayo ngaphambili ihlakulela ukuluka, kwaye imveliso evela oku yanyamekela iimfuno zabo zosapho. Ngoku kwakufuneka baqeshise umhlaba kwaye banikele lonke ixesha labo lokuluka. Ukuluka, enyanisweni, kwakufuna ukusebenza kosapho lonke, nabantwana nabasetyhini bonke babandakanyeka kumanqanaba ahlukeneyo kwinkqubo.

Kungekudala, nangona kunjalo, kwiilali ezininzi zokuluka zakukho iingxelo zokungqubana phakathi kwabalukiyo kunye neGomastthas. Ngaphambili bathengise ngaphambili babehlala ngaphakathi kweelali ezila, kwaye babenolwalamano olusondeleyo nabaluki, bejonga iimfuno zabo kwaye babanceda ngamaxesha eengxaki. I-gomartar entsha yayingaphandle, kungekho thuba lide loluntu kunye nelali. Basebenza ngekratshi, bangena kwiilali ezinemimandla kunye nee-pereys, kwaye bohlwaywa abalukisayo ngenxa yokulibaziseka kokubhokoxa – ukubamba. Abaluki baphulukene nendawo yokuxoxa ngamaxabiso kwaye bathengise kubathengi abahlukeneyo: Ixabiso abalifumanayo kwiNkampani liyiNtloko liPhakathi kwaye iManzi abaMnyama basamkelayo bayibophelele kwinkampani

Kwiindawo ezininzi eCarnatic naseBengal, i-Weavers, i-Webstries eshiye iilali kwaye zifuduke, zimisa i-LOOM kwezinye iilali apho babenentsapho. Kwenye indawo, abaluki kunye nabarhwebi belali bavukela, baphikisana nayo inkampani kunye namagosa. Ekuhambeni kwexesha uninzi lwabaluki baqala ukwala iimali mboleko, zivale iindibano zocweyo kunye nokuthatha umsebenzi wezolimo. Ngokukhawuleza kwenkulungwane yeshumi elinesithoba, i-Cotton Welthers ijamelene neseti entsha yeengxaki.

  Language: Xhosa