O le Bandlatt Tulafono i Initia

Emboldead ma lenei manuia, Gndhiji i le 1919 filifili e faʻalauiloa se malo o Sakarshin Sakagraha i le fuafuaina o le Rootlatt Coitt (1919). O lenei Tulafono na vave faʻatuina pasia e ala i le Fono Aleafale Tulafono e ui lava i le Andented Teteʻa o tagata Initia. Na tuuina atu i le pule tele a le malo e solo ai faiga faapolokiki, ma mafai ai ona taofia sauaga faapolokiki. Sa manaomia e Mahatma Gandhi le le-sauaga e faasaga i ia tulafono le pulea, o le a amata i le bartal i le aso 6 Aperila.

Na faamaulafanua i taulaga eseese, sa latou feoaʻi solo i tagata faigaluega i aso nei, ma ua tapunia nofoaga. O se fetuʻutuuga i le Folafolaina Molimau, ma e fefe ma fefe i lena laina o fesoʻotaʻiga pei o le taulaiga ma telegra ua filifili, na filifili ai le pulega Peretania. Sa pikiina i luga taʻitaʻi o le lotoifale, ma sa paʻu le Gatma Gandhi mai le ulufale atu i Delhi. I le aso 10 o Aperila, na maua ai e leoleo i Arritar i se faagasologa o le faʻaluaina, faʻatupuina o osofaʻiga i faletupe, pou ofisa ma nofoaafi. Na faaoʻomia tulafono mataʻutia tulafono ma na faia ai le poloaʻiga a le Dyer.

I le 13 Aperila O le le fiafia o le jalllianwastla bath na tupu. I lena aso na potopoto ai se motu o tagata o le motu o tagata i totonu o le pa puipui o Jallniawalla Booth. Na o atu nisi ua fouvale i tulafono fou a le malo. O isi na sau ile auai atu ile Baaikhi Coadia. I fafo atu o le aai, e toʻatele tagata o le faitotoʻa na le faʻailoaina nei le tagata faamatutua na tuuina atu. Na ulufale le Dyer i le eria, na poloka ai mea e ulufani, ma tatala le afi i luga o le motu o tagata, ma fasioti le faitau selau. O lana mea faapea na ia faʻaalia mulimuli ane ai, o le faia lea o se amio lelei ‘, e fausia i mafaufau o Saryamarata o se lagona faʻaletonu ma le maofa.

A o le tala fou a Jallliawalla na iasilau, ave le motu o tagata i auala i le tele o taulaga i Maran Andians. Sa i ai ni auvae, ogatasi ma leoleo ma osofaiga i fale o le malo. Na tali atu le malo ma le taufaʻamataʻu o le tagata pepelo, saili e faalumaina ma terori Na feoaʻi mai tagata ma nuu (faataamilo i le grujerawala i Punjab, nei i Pakistan) na paʻu. Vaaia sauaga o sauaga, mahatma Gandhi Talia le gaioiga.

 A o le laina o le laina o Sadatraha sa i ai ma le salalau atu agai, sa matua faatapulaʻaina lava i aai ma taulaga. Ua lagona nei e Mahatma Gandhi le manaʻomia o le faʻaaogaina o se sili atu lautele lautele gaioiga i Initia. Ae sa ia mautinoa e leai se gaioiga e mafai ona faatulagaina e aunoa ma le aumaia o le Hindus ma Mosalemi latalata. O se tasi itu o le faia o lenei mea, na ia lagona, o le ave ai lea o le mataupu Khilahat. Na faʻaiʻu le taua muamua o le lalolagi i le toʻesea o le Ottoman Turkey. Ma sa i ai ni tala o le a asi le arsh o le a faa-ulufuamata i le OTtoman Emedaro le ulu faaleagaga o le lalolagi Isalama. E – puipuia le malosi faaletino o KHEAFA, na faia ai le komiti a Khilaves i Bombay ia Mati 1919. O le onosai o le autasi. Na vaʻaia e Gandhiji lea avanoa e aumai ai Mosalemi i lalo o le faʻamalu o le tuʻufaʻatasia o le atunuʻu. I le taimi o le sauniga o le Kolisi ia Setema 1920, na ia talitonu i isi taʻitaʻi o le manaʻoga e amata ona amataina se gaioiga e le galulue faatasi o Khicha

  Language: Samoan