Xuquuqda ayaa sheegasho ka ah qofka ka badan dadka kale ee la shaqeeya, bulshada dhexdeeda iyo dowlada. Dhammaanteen waxaan rabnaa inaan si farxad leh ugu noolaano, cabsi la’aan iyo iyada oo aan lagu darin daaweyn sharafdarro ah. Taas aawadeed waxaan ka fileynaa kuwa kale inay u dhaqmaan qaab aan wax noo dhicin ama na dhaawacin. Sidoo kale, ficiladeenna sidoo kale waa inaysan sidoo kale wax u yeelin ama dhaawaceyn kuwa kale. Marka midig ayaa suurtogal ah marka aad sheegatid in sheegasho sidoo kale suurtagal u tahay dadka kale. Ma lihid xaq u yeelatid wax yeeleysa ama dhaawacaysa kuwa kale. Xaq uma lihid inaad ciyaar ciyaar ku ciyaarto qaab ay u jebiso daaqadda deriska. Serbs ku jira Yugoslavia ma sheegan kari waayey waddankii oo dhan. Sheegashada aan sameysanno waa inay macquul ahaadaan. Waa inay ahaadaan kuwaas oo loo heli karo dadka kale si isle’eg ah. Markaa, xuquuqdu waxay la timid waajib ah in la ixtiraamo xuquuqaha kale.
Sababta oo ah waxaan sheeganaynaa wax uun ma noqon doono xuquuqdeena. Waa in ay bulshada aqoonsan tahay inaan ku nool nahay. Xuquuqda ayaa lagu helaa macnaha bulshada oo keliya bulshada dhexdeeda. Bulsho kasta waxay sameysaa xeerar gaar ah si loo habeeyo dhaqankeena. Waxay noo sheegaan waxa saxda ah iyo waxa khaldan. Waxa ay bulshada u aqoonsan tahay inay tahay inay noqoto aasaaska xuquuqda. Taasi waa sababta fikradigu u beddelo waqti ka waqti iyo bulshada bulshada. Laba boqol oo sano ka hor. Qof kasta oo dhahay “Vomen waa inay xaq u yeeshaan inay codeeyaan inay ka dhawaaqi doonaan wax la yaab leh. Maanta si lama filaan ah uma oggolaanayo in cod ku bixida Sacuudiga ka muuqata Sacuudiga oo la yaab leh.
Marka sheegashada bulshada ee aqoonsantahay sharciga ay sharci yihiin waxay helayaan xoog dhab ah. Haddii kale waxay ahaan doonaan kaliya inay yihiin wax dabiici ah ama dhaqan ahaanba. Maxaabiista ku sugan Guantanamo Bay ayaa sheegasho anshaxeed ah oo aan la ciqaabin ama lagu ciqaabo. Laakiin ma aysan aadin cidna si ay u meel mariyaan sheegashadan. Markii sharcigu aqoonsado qaar ka mid ah sheegashada ay dhaqan galeen. Waxaan markaa dalban karnaa codsigooda. Markii muwaadiniinta kale ama dawladdu aysan ixtiraamin xuquuqahan waxaan ugu yeernaa ku xadgudubka ama ku xadgudubka xuquuqdeena. Xaaladaha noocaas ah ee muwaadiniintu waxay u dhawaaqi karaan maxkamadaha si loo ilaaliyo xuquuqdooda. Marka, haddii aan rabno inaan soo wacno sheegasho kasta oo xaq ah, waxay leedahay in la helo saddexdaas tayada. Xuquuqdu waa sheegasho macquul ah oo dad ah oo ay aqoonsan yihiin bulshada oo ay xukuntay sharciga.
Language: Somalia