Matembenuzidwe ankhondo ku India

Nkhondo yoyamba yapadziko lonse lapansi, monga mukudziwa, idamenyedwa pakati pa bloc iwiri yamagetsi. Kumbali inayo kunali allies – Britain, France ndi Russia (pambuyo pake ndi US); Ndipo kumbali inayo inali mphamvu yayikulu – Germany-Hungary ndi Ottoman Turkey. Nkhondo itayamba mu Ogasiti 1914, maboma ambiri adaganiza kuti zitha kuchitika ndi Khrisimasi. Zinatenga zaka zoposa zinayi.

Nkhondo yoyamba yapadziko lonse inali nkhondo ngati ina iliyonse kale. Kulimbana komwe kunaphatikizapo mitundu yotsogola yotsogola ya padziko lapansi yomwe idagwirizana ndi maulamuliro ambiri a makampani opanga modem kuti apulumutsenso adani awo.

Nkhondo iyi inali pankhondo yoyamba yamakono yogulitsa mafakitale. Idawona kugwiritsa ntchito mfuti, akasinja, ndege, zida zamankhwala, ndi zina. Awa onsewa anali ndi zinthu zambiri zamakono zamakono. Kuti amenyane nkhondo, asirikali mamiliyoni ambiri amayenera kulembedwa padziko lonse lapansi ndipo anasamukira kumadera akuluakulu ndi sitima. Kuchuluka kwa imfa ndi chiwonongeko – 9 miliyoni kufa ndi anthu 20 miliyoni ovulala, osagwiritsa ntchito mafakitale.

 Ambiri mwa omwe adaphedwa ndi kumenyedwa anali amuna ogwira ntchito. Imfa iyi ndi kuvulala kunachepetsa ntchito yothandiza ku Europe. Ndi manambala ochepa m’banjamo, ndalama zanyumba zikakana nkhondo itatha.

Pankhondo, mafakitale adakonzedwanso kuti apange katundu wokhudzana ndi nkhondo. Madera onse adakopekanso ndi nkhondo – monga amuna adapita kunkhondo, azimayi adalowabe nkhondo zomwe kale m’mbuyomu zomwe zimayembekezeka kuchita.

Nkhondoyo inatsogolera yolumikizira maulalo azachuma pakati pa maulamuliro akulu kwambiri padziko lonse lapansi omwe tsopano akumenyerana kuti awalipire. Chifukwa chake Britain adabwereka ndalama zambiri kuchokera ku US Banks komanso anthu ambiri. Chifukwa chake nkhondo idasinthiratu kuti tisakhale ndi ngongole yapadziko lonse lapansi kwa wonyoza wapadziko lonse lapansi. Mwanjira ina, pamapeto pa nkhondo, US ndi nzika zake zinali ndi maboma ena onja komanso nzika zakunja ndi nzika za US.   Language: Chichewa