Liberallar radials we Hindistanyň konserwatiwleri

Jemgyýetiň biri-birini üýtgetmäge bolan toparyň biri liberallardy. Liberallar ähli dinlere çydamly bir millet isledirdi. Şu wagtyň Birleşen Ştatlarynyň bir dine ýa-da başga bir diniň kemsidilendigini, Angliýa, Awstriýada we Isanyň katolik buthanasyny gowy gazanýandygyny aýtdy). Liberallar dinastiki dolandyryş edaralarynyň gözegçilikdesiz güýjüne garşy çykyş etdi. Hökümetlere garşy şahsyýetleriň hukuklaryny goramak islediler. Wekil, nukdaýnewropa hökümeti saýladylar, hökümdarlyklara we wezipeliluga garaşsyz, hökümdarlara we wezipelilugyň garaşsyzlygy baradaky gowy taýýarlanan kepis kärhanasy tarapyndan düşündirilýän kanunlara tabşyrdylar. Şeýle-de bolsa, olar ‘demokratlar’ ýokdy. Univershliumumy utulmiýada, bu raýatlaryň ses bermek hukugy. Emlägi özleri esasan ses bermelidigini duýdular. Şeýle hem, ses bermek islemediler.

Munuň tersinde, Radikallar hökümetiň ilatyň köplügine esaslanýan bir milleti bilýärdi. Tançly aýallaryň köpüsi-aýalyň köküliş hereketlerini. Liberallardan tapawutlylykda, Beýik ýer eýeleriniň we baý zawodlaryň mähirleriniň artykmaçlyklaryndan ýüz boldular. Olar hususy eýeçiligiň barlygyna garşy däldigi ýa-da emläkleriň jemini az mukdarda nuklandyrmagy halamaýardylar.

Konserwatorlar radikallar we liberallar sebäpli ýüze çykypdyr. Femo rewolýusiýasyndan soň, konserwatorlar üýtgemeg zerurlygyna mätäçlerini açdy. Ondan öň, on asyrda konserwatorlarda, köplenç üýtgetmek ideýasyna garşy çykypdyr. XIX asyrda käbir üýtgeşmäni öz-çalyş edilip bilinjekdigini kabul etdiler, ýöne geçmişe hormat goýulmalydygyna we üýtgeşiklige haýal gelmelidigine ynanýardy.

Şeýle tapawutlar, fransuz ynkyladyjy ýerine ýetiren sosial we syýasy bezelen jemgyýetçilik we syýasy bezelen jemgyýetçilik üýtgemegi bilen tapawutlanýar. Xunete asyrynda geçirilen rewolýusiki synanyşyk we milli taraplyklar bu syýasy meýilleriň çäklerini we potensialyny kesgitlemäge kömek etdi.

  Language: Turkmen                                               Science, MCQs