Qiyaastii 1890, Surontika Samin ee Rusbalagang Village, oo ah tuulo ka mid ah kaynta, waxay bilaabeen inay su’aalo weydiiyaan lahaanshaha gobolka ee kaynta. Wuxuu ku dooday in dawladdu aysan abuurin dabaysha, biyaha, dhulka iyo qoryaha, sidaa darteed ma uusan qabin. Si dhakhso ah dhaqdhaqaaq baahsan ayaa horumarsan. Kuwaasoo ka mid ah kuwa caawiyay abaabulka waxay ahaayeen soddon wiilkiisa ee Samin. Markay ahayd 1907, 3,000 oo qoys ayaa daba raacay fikradihiisii. Qaar ka mid ah samatariyayaasha ayaa ka mudaaharaadaya dhulkooda markii Nederland ay u timid inay sahamiyaan, halka qaar kalena ay diideen inay bixiyaan cashuur ama ganaax ama ay shaqeeyaan.
Isha g
Dirk van Hogentorp, oo ah sarkaal ka tirsan shirkadda midowga midowga India ee gumeysiga Jaacada ayaa yiri:
‘Baravians! La yaab! I maqasho yaabka waxa ay tahay inaan la xiriiro. Furuuruhu waa la baabi’iyaa, ganacsigayagu wuu baabi’inayaa, maraakiibteenna ayaa burburinaya waxaan ku iibsanaa khasnado weyn, alwaaxyo iyo agabyada kale ee aan ka leexino xoogaga iyo xuduudaha kooxda ‘VacaTons’ ee dhulka ku jira. Haa, kaymaha java waxay leeyihiin alwaax ku filan oo lagu dhiso nabaad-gariir waqti yar, oo ka sokow maraakiibta ugu badan ee ganacsi ee ugu badan (goynta) kaymaha java u kora sida ugu dhakhsaha badan ee ay u jareen, oo ay noqon lahaayeen aan lagu kalsoonayn oo ku hoos jira daryeel wanaagsan iyo maareyn. ‘
Dirk van Hogentorp, oo lagu xusay Peluyo, kaymaha hodanka ah, dadka saboolka ah, 1992. Language: Somalia