ANei tichida bumbiro muIndia

Muenzaniso weSouth Africa inzira yakanaka yekunzwisisa kuti nei tichida bumbiro uye matanho anoitwa. Vanodzvinyirira uye vakadzvinyirirwa mune iri democracy nyowani vaironga kugara pamwe chete sezvakaenzana. Zvaisazove nyore kuva nyore kuvimbana. Ivo vaive nekutya kwavo. Vaida kuchengetedza zvavo zvido zvavo. Ruzhinji ruzhinji rwakanga rwuri pamusoro pekuona kuti nheyo yeruzhinji yemutongi mazhinji haana kukanganiswa. Vaida kodzero dzakakura uye dzehupfumi. Vachena Vachena vakadaira kuchengetedza rombo raro uye pfuma.

Mushure mekutaurirana kwenguva refu vaviri vakabvuma kubvumirana. Vachena vakabvuma kutongwa kwekutonga kukuru uye kune mumwe munhu vhoti. Vakabvumawo kugamuchira kodzero dzevarombo nevarombo nevashandi. Vatema vakabvumirana kuti kutonga kukuru kwaizosara .. Vakabvuma kuti vazhinji vaisatora nzvimbo yevachena vadiki. Kubvumirana uku kwaisave nyore. Uku kukanganiswa kwainge kuchishandiswa sei? Kunyangwe vakakwanisa kuvimba mumwe nemumwe, chii chivimbiso chekuti kuvimba uku hakuzovhuniwa munguva yemberi?

Nzira chete yekuvaka uye kuchengetedza kuvimba mumamiriro ezvinhu akadaro ndeyekunyora mimwe mitemo yemutambo uyo munhu waizotamira munhu wese. Mitemo iyi inorara kuti vatongi vanofanira kusarudzwa sei munguva yemberi. Iyi mitemo inotaurawo kuti hurumende dzakasarudzwa dzinopihwa simba rekuita uye chii chavasingakwanise kuita. Pakupedzisira mitemo iyi inosarudza kodzero dzemunhu mugari. Iyi mitemo ichashanda chete kana iye anokunda asingakwanisi kuzvichinja zviri nyore. Izvi ndizvo zvakaitwa nevaSouth Africa. Vakabvumirana pane mamwe mitemo yekutanga. Vakabvumiranawo kuti iyi mitemo ichave yakakwirira, kuti hapana hurumende ichakwanisa kufuratira izvi. Iyi seti yemitemo yakakosha inonzi bumbiro.

Kugadzira bumbiro hakusi kusarudzika kuSouth Africa. Nyika yega yega ine mapoka akasiyana siyana avanhu. Hukama hwavo hungadai husina kunge hwakaipa senge pakati pevachena uye vatema muSouth Africa. Asi pamusoro penyika yose vanhu vane misiyano yemafungiro uye zvaunofarira. Kunyangwe demokrasi kana kuti kwete, nyika zhinji dziri munyika dzinoda kuve nemitemo iyi yekutanga. Izvi zvinoshanda kwete kuhurumende. Chero kusonganirana kunoda kuve nebumbiro rayo. Inogona kunge iri kirabhu munzvimbo yako, nzanga inoshanda kana mubato wezvematongerwo enyika, ivo vese vanoda bumbiro.

Nekudaro, bumbiro renyika idhi yemhando yakanyorwa inogamuchirwa nevanhu vese vaigara pamwechete munyika. Bumbiro ndiwo mutemo wepamusoro-soro unotema hukama pakati pevanhu vanogara mundima (inonzi vagari) uye zvakare hukama pakati pevanhu nehurumende. Bumbiro rinoita zvinhu zvakawanda:

• Kutanga, inogadzira mwero wekuvimba uye kushamwaridzana izvo zvinodikanwa kuti vanhu vakasiyana vevanhu vagare pamwe chete:

• Chechipiri, inotsanangura kuti hurumende ichaitwa sei, ndiani achava nesimba rekutora zvisarudzo;

• Chechitatu, inochengetera miganhu inoganhurira pamasimba ehurumende uye inotiudza izvo kodzero dzevagari; uye

• Chechina, inoratidza zvido zvevanhu zvekugadzira nzanga yakanaka.

Nyika dzese dzine matunhu hazvireve kuti democratic. Asi nyika dzese dzakasarudzika dzichava nematanho. Mushure mehondo yekuzvimiririra pamusoro peGreat Britain, maAmerican akazvipa bumbiro. Mushure mekuchinja, vanhu veFrance vakatendera bumbiro reDemocratic. Kubva ipapo zvave kuita tsika mune zvese democrailes kuti uve negwaro rakanyorwa.

  Language: Shona