Saýlawlar köp ugurly görnüşde geçirilip bilner. Demokratik ýurtlaryň ähli ýurtlary saýlawlar geçirýärler. Emma demokratik ýurtlar däl ýurtlaryň köpüsinde käbir saýlawlara eýe. Biz öz içine alýarysmy başga saýlawdan demokratik saýlawlary nädip tapawutlandyrýarys? Bu soragymyz, baplara gysga wagtlap ara alyp maslahatlaşdyk, saýlawlaryň geçirilýän ýurtlaryň köpüsiniň geçirilýän ýurtlaryň köpüsini bilen ara alyp maslahatlaşdyk, ýöne demokratik saýlawlara göz edilmeýän ýagdaýlarynyň köp mysallaryny ara alyp maslahatlaşdyk. Ötümiz öwrenýän zadymyzy ýadyňyzdan çykaryň we demokratik saýlawlaryň iň az şertleriniň ýönekeý sanawy bilen başlalyň:
• Ilki bilen hemmeler saýlamaly. Bu, her kimiň bir ses bermelidigini we her sesiň deň bahasyna eýe bolmagy aňladýar.
• Ikinjiden, saýlamaly bir zat bolmaly. Parties and candidates should be free to i contest elections and should offer some real choice to the voters.
• Üçünjilangyjy yzygiderli aralyklarda hödürlemek talap edilmelidir. Saýlawlar birnäçe ýyldan soň yzygiderli geçirmeli.
• Dördünjiden, adamlar tarapyndan ileri tutulýan dalaşgär saýlamaly.
• Bäşinji, saýlawlar, adamlaryň isleýşi ýaly saýlap biljeklerini hakykatdanam saýlap bilerler.
Bular gaty ýönekeý we aňsat şertlere meňzeýär. Theöne bularyň ýerine ýetirilmedik ýurtlary bar. Bu bapda bu şertler öz öz öz ýurdumyzda geçiren saýlawlaryna has köp ulanýarys, muny öz ýurdumyzda ulanýandygy biziň ýurdumyzda ulanýan saýlawlara ulanýarys.
Language: Turkmen