ക്രിപ്പ് ദൗത്യത്തിന്റെ പരാജയം, രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന്റെ ഫലങ്ങൾ ഇന്ത്യയിൽ വ്യാപകമായ അസംതൃപ്തി സൃഷ്ടിച്ചു. ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ബ്രിട്ടീഷുകാരെ സമ്പൂർണ്ണ പിൻവലിക്കാൻ കോളിംഗ് നടത്താൻ ഈ പ്രേരിപ്പിച്ച ഗാന്ധിജി. 1942 ജൂലൈ 14 ന് വാർധയിലെ യോഗത്തിൽ കോൺഗ്രസ് വർക്കിംഗ് കമ്മിറ്റി ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള ‘ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യയുടെ’ പ്രമേയം പാസാക്കി. 1942 ഓഗസ്റ്റ് 8 ന് ബോംബെയിൽ, രാജ്യമെമ്പാടുമുള്ള വിശാലമായ സ്കെയിലിൽ അഹിംസാത്മക പിണ്ഡസഘടനയ്ക്കായി വിളിച്ച പ്രമേയത്തെ അഖിലേന്ത്യാ കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി അംഗീകരിച്ചു. ഈ അവസമയത്താണ് ഗാന്ധിജി പ്രശസ്തമായ ‘ചെയ്യുക അല്ലെങ്കിൽ മരിക്കുക’ പ്രസംഗം നടത്തുക. ‘ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യയുടെ യന്ത്രങ്ങൾ സംസ്ഥാന യന്ത്രങ്ങളെ രാജ്യത്തിന്റെ വലിയ ഭാഗങ്ങളിൽ ഏതാണ്ട് രാജ്യത്തിന്റെ വലിയ ഭാഗങ്ങളിൽ നിലകൊള്ളുന്നു. ആളുകൾ ആചരിക്കുന്ന ആളുകൾ, പ്രകടനങ്ങൾക്കും ഘോഷയാത്രകൾക്കൊപ്പം ദേശീയ ഗാനങ്ങളും മുദ്രാവാക്യങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. പ്രസ്ഥാനം തീർച്ചയായും ഒരു വലിയ പ്രസ്ഥാനമായിരുന്നു, അതായത് വിദ്യാർത്ഥികൾ, തൊഴിലാളികൾ, കൃഷിക്കാർ. നേതാക്കളുടെ സജീവ പങ്കാളിത്തവും, ജയ്പ്രകാശ് നാരായണൻ, അരുണ ലോഹിയയും രാം മനോഹർ ലോഹിയയും ഒഡീഷയിലെ കനക്ലാറ്റ ഹസ്ര, രാമദേവ എന്നിവരും. ബ്രിട്ടീഷുകാർ വളരെയധികം ശക്തിയോടെ പ്രതികരിച്ചു, എന്നിട്ടും പ്രസ്ഥാനത്തെ അടിച്ചമർത്താൻ ഒരു വർഷത്തിൽ കൂടുതൽ എടുത്തു.