পাঠঃ- ৩
হৰণ
অনুশীলনী ৩(খ)
(১) ২৫ খন চকীৰ মুঠ দাম ৭১২৫ টকা। একোখন চকীৰ দাম কিমান?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
২৫ খন চকীৰ মুঠ দাম = ৭১২৫ টকা
∴ একোখন চকীৰ দাম হ’ব = (২৫÷ ৭১২৫) টকা
= ২৮৫ টকা (২) ৩ ডজন কলমৰ মুঠ দাম ৫০৪ টকা। একোটা কলমৰ দাম কিমান? (১ ডজন = ১২ টা)
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
৩ ডজন কলমৰ মুঠ দাম = ৫০৪ টকা
∴ একোটা কলমৰ দাম = (৫০৪ ÷ ৩৬) টকা
= ১৪ টকা (৩) এজন মানুহৰ ৩০ দিনৰ হাজিৰা ১১,২৫০ টকা। মানুহজনৰ দৈনিক হাজিৰা কিমান?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
মানুহজনৰ ৩০ দিনৰ হাজিৰা = ১১,২৫০ টকা
∴ মানুহজনৰ দৈনিক হাজিৰা হ’ব = (১১,২৫০ ÷ ৩০)
= ৩৭৫ টকা (৪) এখন আমৰ বাগানত ৭৫ শাৰী আম গছ আছে। মুঠ আমগছৰ সংখ্যা ১০৮৭৫ জোপা। একোটা শাৰীত কিমান জোপাকৈ আমগছ আছে?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
এখন আমৰ বাগানত আম গছৰ শাৰী আছে = ৭৫ জোপা
মুঠ আমগছৰ সংখ্যা আছে = ১০৮৭৫ জোপা
∴ একোটা শাৰীত আমগছ আছে = ১৪৫ জোপাকৈ (৫) এজন দোকানীয়ে ৯ ৰীম কাগজ ৩২৪০ টকাৰে কিনে। প্ৰতি দিস্তা কাগজৰ দাম কিমান? (১ ৰীম = ২০ দিস্তা)
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
এজন দোকানীয়ে ৯ ৰীম কাগজ কিনে = ৩২৪০ টকাৰে
∴ প্ৰতি দিস্তা কাগজৰ দাম হ’ব = (১৮০ ÷ ৩২৪০)
= ১৮ টকা (৬) ১২ খন গণিতৰ কিতাপ আৰু ১৫ খন বিজ্ঞানৰ কিতাপৰ মুঠ দাম ১১৪০ টকা। যদি একোখন গণিতৰ কিতাপৰ দাম ৪৫ টকা, তেন্তে একোখন বিজ্ঞানৰ কিতাপৰ দাম কিমান ?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
১২ খন গণিতৰ কিতাপ আৰু ১৫ খন বিজ্ঞানৰ কিতাপৰ মুঠ দাম = ১১৪০ টকা
একোখন গণিতৰ কিতাপৰ দাম = ৪৫ টকা
মুঠ গণিতৰ কিতাপৰ দাম = (১২ ✖ ৪৫)
= ৫৪০ টকা
∴ মুঠ কিতাপৰ দাম = (১১৪০ – ৫৪০) টকা
= ৬০০ টকা
∴ একোখন বিজ্ঞানৰ কিতাপৰ দাম হ’ব = (৬০০ ÷ ১৫)
= ৪০ টকা (৭) একোটা বাকচত ৩০ টাকৈ চকলেট ভৰাব পাৰি। ১৩৫০ টা চকলেট ভৰাবলৈ কিমানটা বাকচ লাগিব?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
একোটা বাকচত চকলেট ভৰাব পাৰি = ৩০ টাকৈ
∴ ১৩৫০ টা চকলেট ভৰাবলৈ বাকচ লাগিব = (১৩৫০ ÷ ৩০)
= ৪৫ টা বাকচ লাগিব (৮) এখন বিদ্যালয়ৰ ৮৯০ গৰাকী ছাত্ৰ-ছাত্ৰী বাছেৰে বনভোজ খাবলৈ যাব। এখন বাছত ৩২ জনকৈ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী যাব পাৰে। মুঠতে কিমানখন বাছ লাগিব? (মন কৰিবা: হৰণ কৰাৰ পাছত যদি ভাগশেষ থাকে, সেইখিনিৰ বাবে এখন বাছ বেছিকৈ ধৰিব লাগিব?)
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
বনভোজ খাবলৈ যোৱা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সংখ্যা = ৮৯০ গৰাকী
এখন বাছত ছাত্ৰ-ছাত্ৰী যাব পাৰে = ৩২ জনকৈ
মুঠতে বাছ লাগিব = (৮৯০ ÷ ৩২) খন
= ২৮ খন (৯) কেইজনমান মানুহৰ মাজত ৬৮০ টা কমলা সমানকৈ ভগোৱাত প্ৰত্যেকে ১৬ টাকৈ কমলা পালে আৰু ৮ টা কমলা ৰৈ গ’ল। মানুহ কিমানজন আছিল ?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
কমলা আছিল = ৬৮০ টা
সমানকৈ ভগোৱাত প্ৰত্যেকে পালে = ১৬ টাকৈ
আৰু কমলা ৰৈ গ’ল = ৮ টা
∴ মানুহ আছিল = (৬৮০ ÷ ১৬)
= ৪২ জন (১০) ২০ গণ্ডা তামোলৰ দাম ২৪০ টকা। একোটা তামোলৰ দাম কিমান? (১ গণ্ডা = ৪ টা)
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
২০ গণ্ডা তামোলৰ দাম = ২৪০ টকা
∴ একোটা তামোলৰ দাম হ’ব = (২৪০ ÷ ৮০) টকা
= ৩ টকা (১১) ১২ যোৰ হাঁহৰ দাম ২৮৮০ টকা। একোটা হাঁহৰ দাম কিমান ? (১ যোৰ =২ টা)
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
১২ যোৰ হাঁহৰ দাম = ২৮৮০ টকা
∴ একোটা হাঁহৰ দাম হ’ব = (২৮৮০ ÷ ২৪) টকা
= ১২০ টকা (১২) একোটা পাত্ৰত ২৫ লিটাৰকৈ পানী ভৰাব পাৰি। ৮০০ লিটাৰ পানী ভৰাবলৈ কিমানটা তেনে পাত্ৰ লাগিব ?
উত্তৰঃ- দিয়া আছে,
একোটা পাত্ৰত ২৫ লিটাৰকৈ পানী ভৰাব পাৰি।
∴ ৮০০ লিটাৰ পানী ভৰাবলৈ পাত্ৰ লাগিব = (৮০০ ÷ ২৫) লি:
= ৩২ টা তেনে পাত্ৰ লাগিব