অধ্যায়ঃ পঞ্চম
উদ্ভিদৰ প্ৰজনন আৰু বংশবিস্তাৰ
1। শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা :
i ) এজোপা উদ্ভিদৰ মুখ্য প্রজনন অংগ হ’ল—
a ) ডাল । b ) পাত c ) মুকুল d ) ফুল
উত্তৰঃ d ) ফুল
ii ) পুং আৰু স্ত্রী জননকোষৰ মিলনক কি বুলি জনা যায় ?
a ) নিষেচন b ) পৰাগযােগ c ) বীজৰ গঠন d ) মুকুলন
উত্তৰঃ a ) নিষেচন
iii ) মৃদগত কাণ্ডৰ কি অংগৰপৰা নতুন উদ্ভিদৰ সৃষ্টি হয় ?
a ) শুল্কপত্র b ) গাঁঠি c ) মুকুল d ) শিপা
উত্তৰঃ d ) শিপা
iv ) পূৰঠ ডিম্বাশয়ে গঠন কৰে—
a ) বীজ b ) জননকোষ c ) ভ্রণ d ) ফল
উত্তৰঃ b ) জননকোষ
v ) ফুলৰ কি অংশৰপৰা ফলৰ সৃষ্টি হয় ?
a) বৃতি b ) গর্ভমুণ্ড c ) পৰাগধানী d ) গর্ভাশয়
উত্তৰঃ d ) গর্ভাশয়
২. খালী ঠাই পূৰ কৰা :
i ) পুংকেশৰৰ পৰাগৰেণু গর্ভমুণ্ডত থিতাপি লােৱাকে পৰাগযোগ বােলে ।
ii ) পুং আৰু স্ত্রী জননকোষৰ মিলনক নিষেচন বােলে ।
iii ) উদ্ভিদদেহৰ অংশৰপৰা নিষেচন নােহােৱাকৈ অন্য উদ্ভিদ সৃষ্টি হােৱা ক্রিয়াক অযৌন প্ৰজনন বোলে ।
- ) চমু উত্তৰ দিয়া । i ) যৌন প্রজনন বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ প্ৰতিটো জীৱই নিৰ্দিষ্ট জীৱনকালত অতিক্ৰম কৰি পৈণত অৱস্থাত উপনীত হয়। লগে লগে জীৱটো যৌন প্ৰজনন বাবে সাজু হয়।
ii ) স্বপৰাগযােগ আৰু ইতৰ পৰাগযােগৰ পার্থক্য লিখা ।
উত্তৰঃ স্বপৰাগযোগ আৰু ইতৰ পৰাগযোগৰ পাৰ্থক্য তলত উল্লেখ কৰা হ’ল –
১। একেজোপা গছৰ একেপাহ বা আন এপাহ ফুলৰ গৰ্ভমুণ্ডত পৰাগৰেণু সংস্থাপিত হোৱাকে স্ব-পৰাগযোগ বোলে।
আনহাতে দুজোপা ভিন ভিন গছৰ ফুলৰ মাজত ঘটা প্ৰক্ৰিয়াক ইতৰ পৰাগযোগ বোলে।
iii ) বীজৰ কি কি গুণৰ বাবে বতাহে এঠাইৰপৰা আনঠাইলৈ বিস্তাৰণ কৰাব পাৰে ?
উত্তৰঃ বীজৰ কোমলতা,
iv ) ফুলৰ নিষেচন বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ
v ) মানুহে কিদৰে বীজৰ বিস্তাৰণ ঘটাব পাৰে ?
উত্তৰঃ এডাল গছৰ পৰা উলোৱা বীজ আন এঠাইত নি ৰুই দিব পাৰে।
- বিৱৰণ দি উত্তৰ দিয়া : .
i ) উচ্চ পর্যায়ৰ উদ্ভিদৰ ক্ষেত্ৰত কি কি প্রকাৰে অংগজ প্রজনন সম্ভৱ হয় চিত্ৰ আৰু উদাহৰণ দি বর্ণনা কৰাঁ ।
উত্তৰঃ
ii ) ফুলৰ ইতৰ পৰাগযােগ সম্পন্ন কৰিবলৈ মাধ্যমবিলাকে কি কি সুবিধাৰে পৰাগযােগ সম্পন্ন কৰে উদাহৰণৰ সৈতে বর্ণনা কৰাঁ ।
উত্তৰঃ কোনো ফুলে পতংগক আকৰ্ষণ কৰিবলৈ মৌ নিঃসৰণ কৰে। আন কেতবোৰত উজ্জ্বল ৰং তীব্ৰ গোন্ধ আদি থাকে।