Ukuvota kunye nokubalwa kweevoti eIndiya     

Inqanaba lokugqibela lonyulo lusuku apho abavoti baphosa okanye ‘iposti’ ivoti yabo. Olo suku luhlala lubizwa ngokuba lusuku lonyulo. Wonke umntu ogama lakhe likuluhlu lwabavoti unokuya kwindawo ethe kratya ‘, ehleli rhoqo kwiSikolo saseKhaya okanye kwiOfisi kaRhulumente. Nje ukuba abavoti bangena ngaphakathi emnqubeni, amagosa onyulo ‘ayambona, abeke uphawu ngomnwe wakhe kwaye umvumele ukuba akhuphe ivoti. Iarhente yomgqatswa ngamnye ivunyelwe ukuba ihlale ngaphakathi kwi-bool yokuvota kwaye iqinisekise ukuba ukuvota kwenzeka ngendlela efanelekileyo.

Ngaphambi kokuba abavoti basebenzise ukuba bangoobani abafuna ukuvota ngokubeka isitampu kwiphepha levoti. Iphepha lokuvota liphepha lephepha apho amagama abantu abagqatswa kunye negama leqela kunye neempawu zidwelisiwe. Kusetyenziswa oomatshini bokuvota nge-elektroniki (i-EVM) basetyenziselwa ukurekhoda iivoti. Umatshini ubonakalisa amagama abaviwa kunye neesimboli zeqela. Abaviwa abazimeleyo baneempawu zabo zeesimboli, banikwe iKhomishini yoKhetho. Yonke into ekufuneka yenziwe ngumvoti kukucofa iqhosha ngokuchasene negama lomviwa ufuna ukuvota. Nje ukuba ityholo liphelile, zonke ii-otshi zitywinwa kwaye zisiwa kwindawo ekhuselekileyo. Kwiintsuku ezimbalwa kamva, ngomhla omiselweyo, zonke ii -vs ezivela kumgaqo zivuliwe kwaye iivoti ezikhuselweyo zibalwa. Iiarhente zawo bonke abaviwa zikho apho ukuqinisekisa ukuba ukubala kwenziwa kakuhle. Umviwa ogcina elona nani liphezulu leevoti kumgaqo unyulwe. Kunyulo ngokubanzi, ngokufuthi ukubalwa kweevoti kuyo yonke imimandla eyenzeka ngaxeshanye, kwangolo suku lunye. Iindlela zikamabonwakude, irediyo kunye namaphephandaba zixela lo msitho. Kwiiyure ezimbalwa zokubala, zonke iziphumo zibhengezwe kwaye zicacile ukuba ngubani oza kwenza urhulumente olandelayo.

  Language: Xhosa