ໃນບົດນີ້ພວກເຮົາໄດ້ພິຈາລະນາແລ້ວ. ຄວາມຫມາຍຂອງປະຊາທິປະໄຕໃນຄວາມຫມາຍທີ່ຈໍາກັດແລະອະທິບາຍ. ພວກເຮົາໄດ້ເຂົ້າໃຈປະຊາທິປະໄຕເປັນຮູບແບບຂອງລັດຖະບານ. ວິທີການທໍາລາຍຂອງປະຊາທິປະໄຕຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮົາສາມາດກໍານົດຊຸດຂອງຄຸນລັກສະນະທີ່ຖືກຕ້ອງທີ່ຊັດເຈນທີ່ປະຊາທິປະໄຕຕ້ອງມີ. ຮູບແບບທົ່ວໄປທີ່ສຸດທີ່ປະຊາທິປະໄຕໃຊ້ເວລາໃນສະໄຫມຂອງພວກເຮົາແມ່ນຂອງປະຊາທິປະໄຕ. ທ່ານໄດ້ອ່ານກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ແລ້ວໃນຫ້ອງຮຽນທີ່ຜ່ານມາແລ້ວ. ໃນບັນດາປະເທດທີ່ພວກເຮົາເອີ້ນປະຊາທິປະໄຕ, ປະຊາຊົນທຸກຄົນບໍ່ປົກຄອງ. ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນອະນຸຍາດໃຫ້ຕັດສິນໃຈໃນນາມຂອງປະຊາຊົນທຸກຄົນ. ແມ່ນແຕ່ສ່ວນໃຫຍ່ບໍ່ໄດ້ປົກຄອງໂດຍກົງ. ສ່ວນໃຫຍ່ຂອງປະຊາຊົນປົກຄອງ
ຜ່ານຜູ້ຕາງຫນ້າທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງຂອງພວກເຂົາ. ນີ້ກາຍເປັນສິ່ງຈໍາເປັນເພາະວ່າ:
•ປະຊາກອນປະຊາທິປະໄຕທີ່ທັນສະໄຫມກ່ຽວຂ້ອງກັບຄົນຈໍານວນຫລວງຫລາຍທີ່ມັນເປັນໄປບໍ່ໄດ້ທີ່ຈະໃຫ້ພວກເຂົານັ່ງຮ່ວມກັນແລະຕັດສິນໃຈລວມຕົວ.
•ເຖິງແມ່ນວ່າພວກເຂົາສາມາດ, ພົນລະເມືອງກໍ່ບໍ່ມີເວລາ, ຄວາມປາຖະຫນາຫລືທັກສະທີ່ຈະເຂົ້າຮ່ວມໃນການຕັດສິນໃຈທັງຫມົດ.
ສິ່ງດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ພວກເຮົາມີຄວາມເຂົ້າໃຈທີ່ຈະແຈ້ງແຕ່ວ່າມີປະຊາທິປະໄຕ. ຄວາມແຈ່ມແຈ້ງນີ້ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮົາສາມາດແຍກແຍະປະຊາທິປະໄຕຈາກບໍ່ແມ່ນປະຊາທິປະໄຕ. ແຕ່ມັນບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ພວກເຮົາແຍກແຍະລະດັບປະຊາທິປະໄຕແລະປະຊາທິປະໄຕທີ່ດີ. ມັນບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ພວກເຮົາເຫັນການດໍາເນີນງານຂອງປະຊາທິປະໄຕເກີນກວ່າລັດຖະບານ. ສໍາລັບສິ່ງນີ້ພວກເຮົາຈໍາເປັນຕ້ອງຫັນໄປສູ່ຄວາມຫມາຍກວ້າງຂວາງຂອງປະຊາທິປະໄຕ.
ບາງຄັ້ງພວກເຮົາໃຊ້ປະຊາທິປະໄຕສໍາລັບອົງການຈັດຕັ້ງນອກເຫນືອຈາກລັດຖະບານ. ພຽງແຕ່ອ່ານຄໍາຖະແຫຼງເຫລົ່ານີ້:
• “ພວກເຮົາເປັນຄອບຄົວປະຊາທິປະໄຕ. ທຸກຄັ້ງທີ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບການຕັດສິນໃຈ, ພວກເຮົາທຸກຄົນນັ່ງຢູ່ໃນຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມເທົ່າກັບພໍ່ຂອງຂ້ອຍ.”
• “ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ມັກຄູທີ່ບໍ່ຍອມໃຫ້ນັກຮຽນເວົ້າແລະຖາມຄໍາຖາມໃນຫ້ອງຮຽນ. ຂ້າພະເຈົ້າຢາກມີຄູອາຈານ.”
• “ຜູ້ນໍາຫນຶ່ງຄົນແລະສະມາຊິກຄອບຄົວຂອງລາວຕັດສິນທຸກຢ່າງໃນງານລ້ຽງນີ້. ພວກເຂົາສາມາດເວົ້າກ່ຽວກັບປະຊາທິປະໄຕໄດ້ແນວໃດ?”
ວິທີການໃຊ້ຄໍາວ່າປະຊາທິປະໄຕກັບຄືນສູ່ຄວາມຮູ້ສຶກພື້ນຖານຂອງວິທີການຕັດສິນໃຈ. ການຕັດສິນໃຈປະຊາທິປະໄຕ. ກ່ຽວຂ້ອງກັບການປຶກສາຫາລືກັບແລະການຍິນຍອມຂອງທຸກຄົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການຕັດສິນໃຈນັ້ນ. ຜູ້ທີ່ບໍ່ມີອໍານາດມີການເວົ້າຄືກັນໃນການຕັດສິນໃຈດັ່ງທີ່ມີອໍານາດ. ສິ່ງນີ້ສາມາດນໍາໃຊ້ກັບລັດຖະບານຫລືຄອບຄົວຫລືອົງກອນອື່ນ. ດັ່ງນັ້ນການປະຊາທິປະໄຕກໍ່ແມ່ນຫຼັກການຫນຶ່ງທີ່ສາມາດນໍາໃຊ້ກັບສະຖານະພາບຂອງຊີວິດ.
ບາງຄັ້ງພວກເຮົາໃຊ້ຄໍາສັບ. ປະຊາທິປະໄຕບໍ່ໃຫ້ອະທິບາຍວ່າລັດຖະບານທີ່ມີຢູ່ແລ້ວແຕ່ເພື່ອສ້າງຕັ້ງມາດຕະຖານທີ່ເຫມາະສົມທີ່ປະຊາທິປະໄຕທັງຫມົດຕ້ອງໄດ້ຮັບການໃຫ້ກາຍເປັນ:
• “ປະຊາທິປະໄຕທີ່ແທ້ຈິງຈະມາຮອດປະເທດນີ້ໃນເວລາທີ່ບໍ່ມີໃຜຫິວໂຫຍນອນ.”
• “ໃນປະຊາທິປະໄຕທຸກຄົນຕ້ອງສາມາດຫຼີ້ນບົດບາດເທົ່າທຽມກັນໃນການຕັດສິນໃຈ. ສໍາລັບການສຶກສາເທົ່າທຽມກັນໃນການລົງຄະແນນສຽງ.
ຖ້າພວກເຮົາເອົາອຸດົມການເຫຼົ່ານີ້ຢ່າງຈິງຈັງ, ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ມີປະເທດໃນໂລກແມ່ນປະຊາທິປະໄຕ. ແຕ່ຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບປະຊາທິປະໄຕເປັນສິ່ງທີ່ເຫມາະສົມໄດ້ເຕືອນພວກເຮົາວ່າເປັນຫຍັງພວກເຮົາໃຫ້ມູນຄ່າປະຊາທິປະໄຕ. ມັນຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮົາຕັດສິນປະຊາທິປະໄຕທີ່ມີຢູ່ແລ້ວແລະກໍານົດຈຸດອ່ອນຂອງມັນ. ມັນຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮົາແຍກແຍະປະຊາທິປະໄຕຫນ້ອຍທີ່ສຸດແລະປະຊາທິປະໄຕທີ່ດີ.
ໃນປື້ມຫົວນີ້ພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ຈັດການກັບແນວຄິດທີ່ກວ້າງຂະຫຍາຍໄດ້ຫລາຍຢ່າງນີ້ກ່ຽວກັບປະຊາທິປະໄຕ. ຈຸດສຸມຂອງພວກເຮົາທີ່ນີ້ແມ່ນມີລັກສະນະຂອງສະຖາບັນບາງແຫ່ງຂອງປະຊາທິປະໄຕເປັນຮູບແບບຂອງລັດຖະບານ. = ໃນປີຕໍ່ໄປທ່ານຈະອ່ານເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບສັງຄົມແລະວິທີທາງປະຊາທິປະໄຕຂອງ = ປະເມີນປະຊາທິປະໄຕຂອງພວກເຮົາ. ຢູ່ທີ່ນີ້ – ເວທີພວກເຮົາພຽງແຕ່ຕ້ອງການໃຫ້ສັງເກດວ່າປະຊາທິປະໄຕສາມາດນໍາໃຊ້ກັບຂອບເຂດຂອງຊີວິດຫຼາຍຢ່າງແລະປະຊາທິປະໄຕສາມາດໃຊ້ໄດ້ຫຼາຍຮູບແບບ. ມັນສາມາດຕັດສິນໃຈໄດ້ໃນລັກສະນະປະຊາທິປະໄຕ, ຕາບໃດທີ່ຫຼັກການທີ່ປຶກສາດ້ານການໃຫ້ຄໍາປຶກສາທີ່ເທົ່າທຽມກັນ. ຮູບແບບທໍາມະດາຂອງປະຊາທິປະໄຕໃນໂລກປະຈຸບັນໃນປະຈຸບັນແມ່ນກົດລະບຽບຜ່ານຜູ້ຕາງຫນ້າທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງຂອງປະຊາຊົນ. ພວກເຮົາຈະອ່ານເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບເລື່ອງນັ້ນໃນບົດທີ 3. ແຕ່ຖ້າຊຸມຊົນມີຫນ້ອຍ, ມັນກໍ່ສາມາດມີວິທີການຕັດສິນໃຈໃນການຕັດສິນໃຈປະຊາທິປະໄຕ. ປະຊາຊົນທຸກຄົນສາມາດນັ່ງຮ່ວມກັນແລະຕັດສິນໃຈໂດຍກົງ. ນີ້ແມ່ນວິທີທີ່ Gram Sabha ຄວນຈະເຮັດວຽກຢູ່ໃນບ້ານ. ທ່ານສາມາດຄິດເຖິງວິທີປະຊາທິປະໄຕອື່ນໆຂອງການຕັດສິນໃຈບໍ?
ນີ້ກໍ່ຫມາຍຄວາມວ່າບໍ່ມີປະເທດໃດເປັນປະຊາທິປະໄຕທີ່ສົມບູນແບບ. ຄຸນລັກສະນະຂອງປະຊາທິປະໄຕທີ່ພວກເຮົາໄດ້ສົນທະນາໃນບົດນີ້ໃຫ້ສະຫນອງພຽງແຕ່ເງື່ອນໄຂຕ່ໍາສຸດຂອງປະຊາທິປະໄຕ. ສິ່ງນັ້ນບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ມັນເປັນປະຊາທິປະໄຕທີ່ດີທີ່ສຸດ. ທຸກໆປະຊາທິປະໄຕຕ້ອງພະຍາຍາມຮັບຮູ້ອຸດົມການຂອງການຕັດສິນໃຈປະຊາທິປະໄຕ. ສິ່ງນີ້ບໍ່ສາມາດບັນລຸໄດ້ຄັ້ງດຽວແລະສໍາລັບທຸກຄົນ. ນີ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີຄວາມພະຍາຍາມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງເພື່ອປະຢັດແລະສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນຮູບແບບການຕັດສິນໃຈປະຊາທິປະໄຕ. ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາເຮັດໃນຂະນະທີ່ພົນລະເມືອງສາມາດສ້າງຄວາມແຕກຕ່າງເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະເທດຂອງພວກເຮົາມີປະຊາທິປະໄຕຫຼາຍຫຼືຫນ້ອຍ. ນີ້ແມ່ນຄວາມເຂັ້ມແຂງແລະ
ຈຸດອ່ອນຂອງປະຊາທິປະໄຕ: ຊະຕາກໍາຂອງປະເທດແມ່ນບໍ່ແມ່ນພຽງແຕ່ສິ່ງທີ່ຜູ້ປົກຄອງເຮັດ, ແຕ່ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຢູ່ໃນລະບອບການເຮັດ, ເປັນພົນລະເມືອງ.
ນີ້ແມ່ນສິ່ງທີ່ປະຊາທິປະໄຕທີ່ໂດດເດັ່ນຈາກລັດຖະບານອື່ນໆ. ຮູບແບບອື່ນໆຂອງລັດຖະບານເຊັ່ນ Merarchy, Dictatorship ຫຼືກົດລະບຽບຫນຶ່ງພັກບໍ່ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພົນລະເມືອງທຸກຄົນມີສ່ວນຮ່ວມໃນການເມືອງ. ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວລັດຖະບານທີ່ບໍ່ແມ່ນປະຊາທິປະໄຕທີ່ສຸດແມ່ນຢາກໃຫ້ພົນລະເມືອງບໍ່ເຂົ້າຮ່ວມໃນການເມືອງ. ແຕ່ປະຊາທິປະໄຕຂື້ນກັບການມີສ່ວນຮ່ວມທາງດ້ານການເມືອງໂດຍພົນລະເມືອງທັງຫມົດ. ນັ້ນແມ່ນເຫດຜົນທີ່ວ່າການສຶກສາປະຊາທິປະໄຕຕ້ອງໄດ້ສຸມໃສ່ການເມືອງປະຊາທິປະໄຕ.
Language: Laotian
A