Ubusobanuro bwagutse bwa demokarasi mu Buhinde

Muri iki gice twasuzumye. ibisobanuro bya demokarasi mu buryo bugarukira kandi busobanura. Twasobanukiwe na demokarasi nk’ubwo buryo bwa guverinoma. Ubu buryo bwo gusobanura demokarasi budufasha kumenya ibintu bisobanutse biranga demokarasi igomba kuba ifite. Ifishi ikunze kugaragara demokarasi ifata mubihe byacu ni iy demokarasi ihagarariye. Mumaze gusoma kubyerekeye mumasomo yabanjirije. Mu bihugu twita demokarasi, abantu bose ntibategeka. Ubwinshi bwemerewe gufata ibyemezo mu izina ryabantu bose. Ndetse ubwinshi ntabwo butegeka mu buryo butaziguye. Abantu benshi bategeka

binyuze mu bahagarariye batowe. Ibi bibaye ngombwa kuko:

• Demokarasi bigezweho zirimo umubare munini wabantu benshi kuburyo bidashoboka ko bicara hamwe bagafata icyemezo rusange.

• Nubwo babishoboye, umuturage adafite umwanya, icyifuzo cyangwa ubuhanga bwo kwitabira ibyemezo byose.

Ibi biduha gusobanukirwa ariko bike cyane kuri demokarasi. Uru rutonde rudufasha gutandukanya demokarasi muri demokarasi. Ariko ntabwo bitwemerera gutandukanya demokarasi hamwe na demokarasi nziza. Ntabwo itwemerera kubona imikorere ya demokarasi irenze guverinoma. Kubwibyo dukeneye guhindukirira ibisobanuro byagutse bya demokarasi.

Rimwe na rimwe dukoresha demokarasi mu mashyirahamwe atari guverinoma. Soma aya magambo gusa:

• “Turi umuryango wa demokarasi cyane. Igihe cyose hagomba gufatwa, twese twicaye tukagera ku bwumvikane. Igitekerezo cyanjye gifite akamaro nka Data.”

• “Ntabwo nkunda abarimu batemerera abanyeshuri kuvuga no kubaza ibibazo mu ishuri. Ndashaka kugira abarimu bafite imitungo ya demokarasi.”

• “Umuyobozi umwe n’umuryango we bahitamo ibintu byose muri iri shyaka. Nigute bashobora kuvuga kuri demokarasi?”

Izi nzira zo gukoresha demokarasi isubira mu myumvire yayo y’ibanze yuburyo bwo gufata ibyemezo. Icyemezo cya demokarasi. Harimo kugisha inama no kubyemera abantu bose bahuye niki cyemezo. Abadafite imbaraga bafite icyo bavuga mugufata icyemezo nkabakomeye. Ibi birashobora gukoreshwa kuri guverinoma cyangwa umuryango cyangwa undi muryango. Gutyo, demokarasi nayo ni ihame rishobora gukoreshwa mubice byose byubuzima.

Rimwe na rimwe, dukoresha ijambo. Demokarasi yo kudasobanura guverinoma iyo ari yo yose iriho ahubwo yo gushyiraho urwego rwiza democarararasi zose zigomba kugamije kuba:

• “Demokarasi nyayo izaza muri iki gihugu gusa mugihe ntamuntu ushonje kuryama.”

• “Muri demokarasi buri muturage agomba kuba ashobora kugira uruhare rungana mu gufata ibyemezo. Kubiki udakeneye uburenganzira bungana bwo gutora. Buri muturage akeneye kugira amakuru angana, uburezi bwibanze, umutungo uhwanye na byinshi.”

 Niba dufatana uburemere ibi byatsi kurushaho, ariko nta gihugu ku isi ari demokarasi. Nyamara gusobanukirwa demokarasi nkibyiza biratwibutsa impamvu duha agaciro demokarasi. Iradufasha gucira urubanza de demokarasi iriho kandi tumenye intege nke zayo. Iradufasha gutandukanya demokarasi mito hamwe na demokarasi nziza.

 Muri iki gitabo ntabwo dukemura byinshi kuri iki gitekerezo cyagutse cya demokarasi. Hano hari ibitekerezo byacu hamwe nibiranga inzego zibiranga demokarasi nkuburyo bwa guverinoma. = Umwaka utaha uzasoma byinshi kubyerekeye societe demokarasi hamwe nuburyo bwa = gusuzuma demokarasi yacu. Kuri ibi – icyiciro dukeneye kumenya ko demokarasi ishobora gukoreshwa mubice byinshi byubuzima kandi ko demokarasi ishobora gufata uburyo bwinshi. Hashobora kubaho inzira zitandukanye zo gufata ibyemezo muburyo bwa demokarasi, igihe cyose ihame shingiro ryo kugisha inama ryemewe. Uburyo busanzwe bwa demokarasi mw’isi ya none irategeka binyuze mu bahagarariye batorewe. Tuzasoma byinshi kuriyo mu gice cya 3. Ariko niba abaturage ari bito, hashobora kubaho ubundi buryo bwo gufata ibyemezo bya demokarasi. Abantu bose barashobora kwicara hamwe bagafata ibyemezo muburyo butaziguye. Nuburyo GABHA GABHA igomba gukora mumudugudu. Urashobora gutekereza ku zindi nzira zimwe za demokarasi zo gufata ibyemezo?

Ibi bivuze kandi ko nta gihugu ari demokarasi itunganye. Ibiranga demokarasi twaganiriye muri iki gice bitanga gusa ibisabwa na demokarasi. Ibyo ntibituma demokarasi nziza. Buri Demokarasi igomba kugerageza kumenya ibitekerezo byicyemezo cyo gufata icyemezo cya demokarasi. Ibi ntibishobora kugerwaho rimwe na rimwe. Ibi bisaba imbaraga zihoraho zo gukiza no gushimangira uburyo bwa demokarasi bwo gufata ibyemezo. Ibyo dukora nkuko abenegihugu birashobora kugira icyo bihindura kugirango dukore igihugu cyacu cyangwa bike cyane. Izi nimbaraga kandi

Intege nke za demokarasi: Iherezo ry’igihugu ntiriterwa nibyo abategetsi bakora, ariko cyane cyane kubyo twe, nkabanyagihugu, turabikora.

Nibyo bya demokarasi itandukanijwe na demokarasi. Ubundi buryo bwa guverinoma nk’Uwiteka, igitugu cyangwa amategeko y’ishyaka rimwe ntibisaba abaturage bose kugira uruhare muri politiki. Mubyukuri leta zitari demokarasi zishaka ko abaturage bitabira politiki. Ariko demokarasi biterwa no kwitabira politiki zikomeye n’Abenegihugu bose. Niyo mpamvu kwiga demokarasi bigomba kwibanda kuri politiki ya demokarasi.

  Language: Rwandi

A