Ukuvota nokubala amavoti eNdiya        

Isigaba sokugcina sokhetho yilona usuku lapho abavoti bephonsa noma ‘bavota’ ukuvota kwabo. Lolo suku luvame ukubizwa ngokuthi usuku lokhetho. Wonke umuntu ogama lakhe ohlwini lwabavoti angaya khona ‘ukuvota’ okusondele ‘, okuvame ukuvame esikoleni sendawo noma ehhovisi likahulumeni. Lapho umvoti engena ngaphakathi kwedokotho, izikhulu zokhetho zimveza, zabeka uphawu ngomunwe futhi zimvumele ukuba avotele. Umenzeli womuntu ngamunye uvunyelwe ukuhlala ngaphakathi kwe-pooth yokuvota futhi aqinisekise ukuthi ukuvota kwenzeka ngendlela efanele.

Phambilini abavoti babeke bakhombise ukuthi bafuna ukuvotela bani ngokubeka isitembu ephepheni lokuvota. Iphepha lokuvota liyiphepha lephepha lapho amagama azodingida khona kanye negama leqembu nezimpawu zibaliwe. Kulezi zinsuku imishini yokuvota ye-elekthronikhi (EVM) isetshenziselwa ukuqopha amavoti. Umshini ukhombisa amagama abavoti kanye nezimpawu zephathi. Abazongenela ukhetho abazimele nabo banezimpawu zabo, ezabelwe ikhomishini yokhetho. Konke okumele kwenziwe ngukuthi ukucindezela inkinobho ngokumelene negama lokhetho afuna ukumnika ukuvota. Lapho ukuvota sekuphelile, bonke abakwa-EVMS bavaliwe futhi bayiswa endaweni ephephile. Ezinsukwini ezimbalwa kamuva, ngosuku oluhleliwe, bonke abakwa-EVMS abavela esifundeni bayavulwa kanti amavoti avikelwe ngumuntu ngamunye kubaliwe. Ama-ejenti abo bonke abazokhethwa ukhetho akhona lapho ukuqinisekisa ukuthi ukubalwa kwenziwa kahle. Umuntu ozobe ukhetho ovimbela inani eliphakeme kakhulu lamavoti avela esitokisini kuthiwa akhethiwe. Ngokhetho olujwayelekile, imvamisa ukubala kwamavoti kuzo zonke izindawo kwenzeka ngasikhathi sinye, ngosuku olufanayo. Iziteshi zethelevishini, umsakazo namaphephandaba zibika lo mcimbi. Kungakapheli amahora ambalwa okubalwa, yonke imiphumela iyamenyezelwa futhi iba cacile yokuthi ngubani ozokwakha uhulumeni olandelayo.

  Language: Zulu