উন্নয়ন প্ৰক্ৰিয়াত পৰিৱেশৰ কাৰকৰ ভূমিকা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। কিছুমান মূল বিষয় হ’ল-
প্ৰাকৃতিক সম্পদঃ পানী, ভূমি, খনিজ পদাৰ্থ আৰু উদ্ভিদ সম্পদ আদি প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ উপলব্ধতাৰ ওপৰত উন্নয়ন নিৰ্ভৰ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, কৃষি, খনন আৰু পৰ্যটনৰ বাবে এই সম্পদসমূহ অতি প্ৰয়োজনীয়।
প্ৰাকৃতিক অৱস্থা: পৰিৱেশৰ জলবায়ু, মাটি আৰু প্ৰাকৃতিক নিৰ্মাণে উন্নয়নত মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে সঠিক জলবায়নে কৃষি বিকাশ আৰু উৎপাদনত সহায় কৰে।
পৰিৱৰ্তনশীলতা: পৰিৱেশৰ পৰিৱৰ্তনে—যেনে বায়ু প্ৰদূষণ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন—উন্নয়নত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। এইবোৰৰ প্ৰতি সজাগতা বৃদ্ধি আৰু বিহিত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰাটো প্ৰয়োজন।
সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক উপাদান: পৰিৱেশৰ উপাদানসমূহৰ লগত সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক মাত্ৰাও জড়িত হৈ থাকে। ই কোনো বিশেষ অঞ্চলৰ মানুহৰ পৰম্পৰা, বিশ্বাস আৰু সংস্কৃতিৰ বিকাশত প্ৰভাৱ পেলায়।
বহনক্ষমতা আৰু দায়িত্ব: পৰিৱেশ সুৰক্ষা আৰু বহনক্ষম উন্নয়ন নিশ্চিত কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। এইবোৰ কথা মনত ৰাখি উন্নয়নমূলক প্ৰকল্প হাতত লোৱাটো বিশেষভাৱে জৰুৰী।