Zhvillimi i nacionalizmit nuk erdhi vetëm përmes luftërave dhe zgjerimit të territorit. Kultura luajti një rol të rëndësishëm në krijimin e idesë së kombit: arti dhe poezia, tregimet dhe muzika ndihmuan në shprehjen dhe formimin e ndjenjave nacionaliste.
Le të shohim romantizmin, një lëvizje kulturore e cila kërkonte të zhvillonte një formë të veçantë të ndjenjës nacionaliste. Artistët dhe poetët romantikë në përgjithësi kritikuan lavdërimin e arsyes dhe shkencës dhe u përqëndruan në vend të emocioneve, intuitës dhe ndjenjave mistike. Përpjekja e tyre ishte të krijonin një ndjenjë të një trashëgimie të përbashkët kolektive, një të kaluar të përbashkët kulturore, si bazë të një kombi.
Romantikë të tjerë si filozofi gjerman Johann Gottfried Herder (1744-1803) pohuan se kultura e vërtetë gjermane duhej të zbulohej midis njerëzve të thjeshtë – Das Volk. Ishte përmes këngëve popullore, poezisë popullore dhe vallëzimeve popullore që u popullarizua fryma e vërtetë e kombit (Volksgeist). Kështu që mbledhja dhe regjistrimi i këtyre formave të kulturës popullore ishte thelbësore për projektin e ndërtimit të kombit.
Theksi në gjuhën e vernaculare dhe mbledhjen e folklorit lokal nuk ishte vetëm të rikuperonte një frymë të lashtë kombëtare, por edhe të mbante mesazhin modern nacionalist për audiencën e madhe që ishin kryesisht analfabetë. Kjo ishte veçanërisht kështu në rastin e Polonisë, e cila ishte ndarë në fund të shekullit të tetëmbëdhjetë nga Fuqitë e Mëdha-Rusi, Prusi dhe Austri. Edhe pse Polonia nuk ekzistonte më si një territor i pavarur, ndjenjat kombëtare u mbajtën gjallë përmes muzikës dhe gjuhës. Karol Kurpinski, për shembull, festoi luftën kombëtare përmes operave dhe muzikës së tij, duke i kthyer vallet popullore si Polonaise dhe Mazurka në simbole nacionaliste.
Gjuha gjithashtu luajti një rol të rëndësishëm në zhvillimin e ndjenjave nacionaliste. Pas okupimit rus, gjuha polake u detyrua të largohej nga shkollat dhe gjuha ruse u imponua kudo. Në 1831, u zhvillua një rebelim i armatosur kundër sundimit rus i cili u shtyp përfundimisht. Pas kësaj, shumë anëtarë të klerit në Poloni filluan të përdorin gjuhën si një armë të rezistencës kombëtare. Polonisht u përdor për tubimet e kishave dhe të gjitha udhëzimet fetare. Si rezultat, një numër i madh i priftërinjve dhe peshkopëve u futën në burg ose u dërguan në Siberi nga autoritetet ruse si ndëshkim për refuzimin e tyre për të predikuar në Rusisht. Përdorimi i pllakës u pa për t’u parë si një simbol i luftës kundër mbizotërimit rus. Language: Albanian